7 Mart 1934 yılında
Diyarbakır'da doğdu. Dicle Köy Enstitüsü'nü, Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü
Edebiyat Bölümü'nü bitirdi. Çorum ve Maraş İlköğretmen okullarında, Ankara
Hacettepe Üniversitesi Temel Bilimler Yüksekokulu'nda, Gazi Eğitim
Enstitüsü'nde, Şentepe Lisesi'nde, Devlet Konservatuarı'nda, İktisadi ve Ticari
İlimler Fakültesi Basın Yayın Yüksekokulu'nda öğretmenlik yaptı. Türk Tarih
Kurumu'nda görev aldı. 1978 yılında Kültür Bakanlığı Tanıtma ve Yayınlar
Dairesi başkanlığına getirildi ve bu görevi sırasında Ulusal Kültür ve Çeviri
dergilerinin sorumlu yönetmenliğini yaptı. Türk Dil Kurumu Yayın kolu
başkanlığına seçildi. 1981 yılında gittiği Berlin'de Eğitim Senatosu'nda
çalışırken, İncila Özhan'la birlikte 6 ciltlik Türkçe/Dil ve Okuma Kitabı'nı ve
bu çalışmalara yönelik bir Öğretmen Kılavuzu'nu hazırladı. Gymnasiumlar için
Türkçe Müfredat Programı hazırlama kurullarına başkanlık yaptı. İsveç ve
İsviçre'de öğretmen yetiştirme projelerinde görev aldı.
Binyazar, toplumcu düşünce
ilkesiyle yazdığı deneme ve öznel eleştirilerini Toplum ve Edebiyat, Kültür ve
Eğitim Sorunları, Ağıt Toplumu, Ozanlar Yazarlar Kitaplar adlı kitaplarında
topladı.
Binyazar'ın öteki
kitapları ise Yazmak Sanatı (Emin Özdemir'le birlikte), Dede Korkut,
Cumhuriyet'in 50 Yılında Atatürk Yolunda 40 Yıl, Aşık Veysel, Yazın ve Bilim
Dilimiz, (Metin Öztekin'le birlikte), Yazılı Anlatım Bilgileri (Emin Özdemir'le
birlikte), Kan Turalı, Türk Dilinde 25 Ünlü Eser, Dedem Korkut/Vier attürkische
Nomadensagan (Türkçe-Almanca), Yaralı Mahmut, 15 Türk Masalı, Öğretmen
Kılavuzu, Halk Anlatıları. Eleştirilerinde kalıpların, kuralların içine sıkışıp
kalmayan Adnan Binyazar, Türk dili ve yazınının tutkunlarından. Binyazar'ın
eleştiriye bakış açısı, "Bir gün bir adam bana Marksist dedi. Ben de
döndüm adama dedim ki siz bana Marksist diyerek aslında iltifat ediyorsunuz.
Çünkü bir adamın Marksist olabilmesi için bütün klasik felsefeyi bilmesi lazım.
Dünya ekonomisine hâkim olması, çağdaş düşünceyi temsil edecek düzeyde olması
lazım. Benim için bunlar hayal; böyle olmaya çaba gösteriyorum, keşke
olsam," sözleriyle anlam kazanıyor. Binyazar, yalın, içten, duyarlı ve
gösterişsiz yazımıyla deneme türüne de yeni bir boyut kazandırmıştır.
Adnan Binyazar, Masalını
Yitiren Dev adlı anı-romanında yoksulluk içinde geçen çocukluk dönemini
anlatıyor. Ancak 14 yaşında ilkokula gidebilen Binyazar, yaşamla verdiği dişe
diş mücadeleyi, abartıya, duygusallığa yer vermeden paylaşıyor okurla. Kendisi
küçükken ayrılan annesiyle babası arasında kalan paramparça çocukluğu,
İstanbul'da kimsesiz sokaklarda kalışı, pazarlarda hamallık, fabrikalarda
işçilik dönemi, öldüresiye döven ustasının yaşattığı acılar, Binyazar'ın köy
enstitüsüne adım atmasıyla son bulur. Binyazar, Ağın-Diyarbakır-Elazığ-İstanbul
ekseninde geçen çocukluk yıllarını kaleme alırken o yılların Türkiyesi'ne ve
yaşam biçimlerine de ayna tutar aynı zamanda. Diyarbakır'da bir genelevin
bitişiğindeki bir avluda birlikte yaşadığı Haco Bibi, Möho, Zeko Bibi,
Valentino, Leylo... birer roman kahramanı gibi canlanır.
Adnan Binyazar,
özyaşamöyküsü için Masalını Yitiren Dev adını seçmesini, "Çocukluk bir dev
masalıdır. Masalı bozulmuş çocukluk neyse masalını yitiren dev de odur.
Birbirlerini yitirdiklerinde çocukluk devin, dev çocukluğun büyüsünü bozar.
Büyüsü bozulan çocuk ise yaşamı boyunca masalını arayan bir dev gibi savrulup
durur," diye açıklıyor. Binyazar, Masalını Yitiren Dev'de 'kendi açtığı
kuyusunun içine dalarak' yaşadıklarına yazınsal anlamda sahip çıkıyor.
On Beş Türk Masalı
Can Yayınları, 2003
ISBN: 975-07-02956
12,5 x 19,5 cm, 156 sayfa
Ağıt Toplumu
Cumhuriyet, 1999
ISBN: 975-7720-90-9
13 x 19,5 cm, 280
sayfa
Yazma Öğretimi Yazma Sanatı
Papirüs Yayınları
ISBN: 975-6999-37-3
12,5 x 19,5 cm,160sayfa
Halk Anlatıları
Can Yayınları, 2003
ISBN: 975-07-03006
13,5 x 19,5 cm, 332
sayfa
Dede Korkut
Yapı Kredi Yayınları, 1996
ISBN: 975-363-500-1
13,5 x 19,5 cm, 272 sayfa
Kan Turalı
Çağdaş Yayınlar, 1997
13,5 x 19,5 cm, 240 Sayfa
Yol Öyküleri
Can Yayınları, 2002
ISBN: 975-07-03006
12,5 x 19,5 cm, 332 sayfa
Ozanlar -Yazarlar - Kitaplar
Çağdaş Yayınlar
ISBN: 975-7720-21-6
13,5 x 19,5 cm, 320
Sayfa
Toplum ve Edebiyat
Çağdaş Yayınlar, 1997
13,5 x 19,5 cm, 240 Sayfa
Masalını Yitiren Dev
Can Yayınları, 2000
ISBN: 975-07-0017-1
12,5 x 19,5 cm, 288 sayfa
Ölümün Gölgesi Yok (Orhan Kemal Roman Ödülü 2005)
Can Yayınları, 2004
ISBN: 975-07-0388-X
12,5 x 19,5 cm, 292 sayfa
Kaynak (özgeçmiş)
http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=1378
|