Bir aralık günüydü, Antiller’de, bir deniz üssünde
“Tora! Tora! ” sesleri.
Savaş uçakları, deniz altıları, destroyerler,
Kruvazörler ve denizciler...
Ve sonra, adalar savaşı: Sulu, Mandana, Borneo,
Sumatra ve diğerleri.
Ve sonra Singapur,Tayland, Birmanya, Kıta Çin’i,
Japon Adaları...
Ve komutanlar yürür caddelerde at sırtında,
Muzaffer askerleriyle.
Ve gemide ve karada, üniformasız açların
Ateşinde yanarım!
Yüreğim, insanseverlerin barış gözlü yüreğidir
Olimpiyat Parkı’nda,
Leman’a kanarım!
 
Düşler içinde bir düş ağacıyım: ilaçsız, aşsız,
Sigarasız siperlerin.
Kasılır barış gözlü yüreğim, açılır batısından
Doğusuna halklar ülkesinin.
Kurulur savunma hatları sovyetlerin,
Dalgakıran gibi göğüsler saldırıları.
Soluk damara kan, dermasıza derman verir
Ve nefes aldırır dört bir yandaki dostlara.
Yirmi milyona yakın şehit,
Bir o kadar da harp malûlü, dediler onlar için.
Ve onları ki; büyük zaferin,
Gerçek barışın kızıl yıldızlarıydılar ezilenlerin
Ve sohbetimizdeki kardeşliğin, evimizdeki
Sıcaklığın ve soframızdaki tokluğun...
Büyük kahramanıydılar kurşunlanırken
Her karışından, her saat geleceğimiz!
 
Düşler içinde ben bir umut feneriyim
Haziranda yakıldım Normandiya’da!
Tel örgülere, çapraz engellere, mayınlara
Ağır toplara, hafif makinelilere karşın
Dalga dalga yararlar denizi,
Karınca gibi ayak basarlar karaya, ateş altında.
Ve sonra ırmak ırmak, kentlere ve daha ileri,
Akın akın başka ülkelere.
Sonra, masa başı savaşları: bir ileri-bir geri...
İmzalı, imzasız uzlaşmalar.
 
Savaşın, ne olduğunu mezarlardan öğrendim,
Ne suçlar işlemişiz!
 
Verdim ismini çocuğuma, şiirime ve resmime
Verdim ismini umuduma ve düşüme, barışın!
 
De ki gel; sönmüş ocaklara, yıkılmış yurtlara...
Mühendis Zenon’un Aspendos’undan gel!
De gel, suların yanmış maviliğine vurularak,
Beyaz kanatlı yelkenler açarak!
De ki gel; rengin, beni ilgilendirmez,
İnsandan insana yürüyüşün beni ilgilendirir!
Unutma, daha dündü, Karonga’da bulundum,
İki buçuk milyondur yaşım;
De, gel ki göresin, Malavi’de bir müzede
Sergilenir, sencileyin kuruca kurgum!
Haydi, gel, de ki; yalan dolan değilim ki
Çocuklardan haçlı seferi çıkarayım!
Verdim ismini doğuşuna, gelişine, varışına:
İnsan gibi insan oluşuna.
De gel, de ki nerelerdesin hâlâ,
Gözlerin, gözlerimde ağlamasın,
Kapatma gözlerini;
Zehirden de zehirli ve yangılı ten yanıklarıdır,
Hiroşima’dan aldım, Nagazaki’den aldım...
 
Utanmıyorum ayaklarımın yokluğundan,
Bir başka coğrafya’da, dağların karına verdim.
De ki gel; ne lüzum var dahasını saymaya,
Yüreğim yaralı bir yürektir, kanar anılarıyla!
 
Yürü, gel dostluk köprüsüne ülkelerin
Sınırlarından, dilediğin çiçekle gel!
De yürü, gel liman liman kardeşlik fuarına,
Belindeki palmiye kuşağıyla.
De, yürü gel barış dünyasına, uzakları
Yakın ederek, zeytin dalım: Bir Eylül Günü!
 
Verdim ismini çocuğuma, şiirime, resmime
Verdim umuduma ve düşüme ismini barışın.
Barış gözlü yürektir yüreğim, yüreğinize asın,
Bir kadavra içinde çürümesin!
 
Hal bu üzre; bir yürek yürüyüşüdür savaşta
Barışla yoğrulup yaratılmak.
Hal bu üzre hal; bir yürek çeşnisidir barış
İçinde bir Dünya’da yaşamak.
Hal bu üzre haldır ki bir yürek cefasıdır aşkın
Güzelliğinde yanmak
Ve kendi penceresinden kanayacak akışı,
Bazı varışı, bazında duruluşu.
 
 


Özüm, toprak özlü yürektir, yüreğini özüme;
Gözünü yüzüme gül, dilini sözüme dil edene!
Ben, ne idim; gözlerim nerede, kim aşırdı,
Nasıl bakabileceğim bunca ışıyan kaynağa?
 
Ey gönül okuyucusu, arama beni duayla!
Arama beni postla, sarıkla, çarıkla, bastonla
Arama beni kitapla; yüreğim, o kitaptır ki
Namus sözlü topraktır: aç, oku yüreğinle!
 
Bedenin kitabı baş ise akıl da kalemidir.
Okudu aklım toprağın oluş düşüncesini.
Aldım buyruğunu bir ömürle, yöneldim
Sana, hayatın köşküne kurulan bir ben ile.
 
Ve eğildim yatağına, yazdım kaleminle:
Yaratılmasaydın kayaçlı katlı katman,
Nasıl olacaktı dünyamdaki dirim düzeni!
Zengin takılıyım mineral kırıntılarıyla,
Beslenirim dökülen türlü karışımlarla.
Karılmışım su ile, yanmışım buzul ile,
Doğmuşum nice hal ile: topraktır sergim.
Dağıldım tane tane, elendim ince ince:
Kumludur, killidir ve millidir yaygım.
Kumlu, dediysem kısır kara taş değilim
Killi, dediysem her zaman yaş değilim.
Milli, dediysem daha verimlidir yapım:
Kumdur, kildir ve çürümüş bitkidir...
Ve arı gibi çalışkan bakteri döşemidir
Ana kucağın doğurgan canlı tezgâhında.
 
Hesabına indim, sordum gönül enginliğine:
Donanmasaydı türlü boğazdan türlü ses ile,
Kim anlardı turnabalığı ile turna kuşunun
Ve turna avcısının isim bağı hasımlığını?
Yürü, uyandır, dedin de çok bilen bilmezi;
Dal, dedin de onunla,
Dalmadım mı sonu toprak bilinmezliğine?
 
Hazırlanıyor içimde bir şeyler, kaynıyor
Demi demine, şimdi başka şeyler doğacak.
İlk çorbası olacak dünyamda bir yeni âlemin,
Bununla, Dünya’yı yaşanılır ilan edeceğim.
Marifet mi diyecekler, bir ibreti garibe mi,
Doğuranıyım onun, toprak anayım ben.
Eğer bir kadın görseydi “natamam” diyecekti
Karınsız doğumdan olan bu kırımlı yavruma.
Bitki midir, hayvan mıdır; her ikisidir ve birdir!
Anasıyım, ebesiyim, dadısıyım, toprağıyım ben.
 
Ölenle, ölmedi umudum, analar anasıyım ben;
Yenilerini suda uyuttum ve güneşlere tuttum.
İçimdeki ateşten geçirdim körpe yapılarını
Zarlara koydum, sardım, yedirdim ve içirdim.
Kendi kendilerine çalışabilen ve üreyebilen
Ve günü geldiğinde, tekrar toprak dokuma
Dönebilecek kapasiteye sahip bir canlı türü.
Tek hücreli, diyecekler talihsiz yavruma,
Ah, ben, neler çektim onun yaşaması için!
Suları, havaları ve ışığı...hizmetine koştum.
 
Ve bir ateş ki arzın dağından kusar yüzüme!
Daha tıfıl iken kırılan kırıldı, kalanına titredim
Korudum, köşe bucak dolaştırıp gezdirdim.
 
Ve kefenleri yırtarak gelişip çoğaldılar!
 
Daha yeni başlıyordu yaşam kavgaları.
Güçlü bir dayanma yeteneğine sahip olanlar,
Bana, yani toprak anaya bağlılıklarını
Kanıtlayabilenler sıkı sıkıya kenetlendiler.
Ve kavga yeni alevleniyordu doğayla...
Benzerleriyle, kendileriyle ve benim sigamla.
 
Ve kefenleri yırtıp, türlere ayrılarak çoğaldılar.
 
İşte meydan, dedim taneye, çekirdeğe, tohuma!
İşte meydan, dedim ota, çayıra, çimene, çitliğe!
İşte meydan, dedim yaprağa, çiçeğe, meyveye!
İşte meydan, dedim sürünene, uçana, yüzene,
Koşana, koklaşana, çiftleşene ve sevişene!
İşte meydan, dedim emekle, fikirle zirveme
Oturana; büyük övüncüm, umudum sensin!
Ve ben, toprağın ustasıyım, yetiştirip geçirdim
İşliğimin köprüsünden sizleri;
Üleştirdim, yolladım: tane ile, ayak ile, kanat ile.
 
Sormak isterdim bazılarına, nereden gelirsin,
Ey üzerimde gezinen burnu havalı gezmen;
Gece, gündüz hayal edip düş içinde yürümekle
Çözeceğini mi sandın serilmişliğimi?
 
Dinlensin, diye uykuya bırakılırım, uyumam;
Çayırla, çimenle ve türlü otla, dalla örtünür,
Yeşil gülerim bakana, uzanana ve otlanana.
Ve sudaki salyangoza...dışarıdaki böceğe...
Yüreğim, toprak gözlü yürektir imar edene,
Başak bağlatana, ev kurana ve yurt edene.
Ne sürgün takarım, ne fatih, toprak anayım,
Değiştiremez hiçbir şey soylu yaratıcılığımı;
Kalelerle, tellerle çevrilsem de, tankla, topla
Ezilsem de ve haraçlara bağlansam da.
 
Ancak onlarla yanarım, tutarlarsa ateşe beni,
Ve yakarlarsa ağı ve gaz ve atom ve hidrojen
Ateşleriyle; ah, şu savaş yürekli çocuklarım!
 
Çağır, de ki uzatma sözü, bir masal gibi
Depremdir içim ve dışımdadır güneşim.
Bağır, de ki kemiğe yükledim et ile kanı,
Düzen verdim bozuk düzenine, süslendim.
Canlandım ve akıl ile düşünen baş oldum.
 
Çağırayım seni, aslan heybetiyle
Bir gecede alayım ismini Sümer’den,
Edessa’ya tanrı Sin olasın ki
Harran’da, adına tapınaklar kurayım.
İzlerin zaman oylumuna sığınma, deme,
Toprağın harmanında kutsamışım seni.
Çağır, de ki bir başka yüzünle Hurri idin,
Mitanni oldun tarihsel gelişin akışında;
Büyük tanrı-güneşle insan arasında elçiydin
Işığın sevgili tanrısı Mithra ile.
Çağır, de ki keçi boynuzlu, keçi ayaklı,
Ölümlü doğa tanrısı Pan çalsın kavalını
Ve ölünce inlemesin dağ, ağlamasın pınarlar,
Kuşlar, ağaçlar ve tüm canlılar!
Haydi, bağır, de ki kutup sumruları uçurdum
Dünya’nın bir ucundan öbür ucuna,
Haber işledim Eskimolar’ın deniz tanrıçası
Seda ile karlı buzulların dokusuna.
Kimden gelir, haberlendim birçok şeyle:
Dünya’da yitirilen hakkın hesabı, deşilmiş
Ciğerimin, ta içinde görülecekmiş!
Haydi, bağır, de ki iyi ve kötü sizin,
Benim iç huzurumda birbirine sarılmasınlar.
Haydi, bağır, de ki güzel bir müziğin çalındığı
Bir yapıda tutmayacağım hiçbir kimseyi.
Haydi, bağır, de ki su yerine bal ve şarap
Irmaklarını akıtmayacağım sizinler için!
 
Kabile mülkü müyüm, halk mülkü mü,
Tanrısal mülkü müyüm, şu hükümdarların?
Çağır, de ki yüreğim, toprak gözlü yürektir,
Yeter her şeye, bir dünyadır barınabilene!
 
Hal bu üzre; sonsuz bir yol yürüyüşüdür
Topraktan toprağa, toprakla yürekleşmek.
Hal bu üzre hal; yürekten yüreğe bağlaşan
Ölümsüz bir yaşam çeşnisidir yaşamak.
Hal bu üzre haldır ki yüreğim,
Çocuk gözlü yürektir doğurana, insan gibi
Yetiştirmesini bilene!
Ve kendi penceresinden sorunsalaşacak,
Soruşup dinlenecek.
 

***