Bölüm I
“İzmir’de
Edebiyat
Hareketleri” konusunda bir konuşma yapmam istenince,
dergilerin edebiyatın en
önemli okulu olduğunu düşünen biri olarak,
“İzmirli Dergiler” alt başlığını
irdelemek istedim. Gündelik okuma/yazma uğraşımız
içinde bu tür çalışmalara
zaman ayırabilmek için bir
“ödev” olması gerekiyor kimi zaman. Bu
“ödev”i bana
veren/öneren Selim Esen’e, toplumsal belleğe de ışık
tutacak bu çalışmamda bana
arşivini açan, desteklerini esirgemeyen şair/yazar Ahmet
Günbaş’a, eğitimci/
yazar Bekir Yurdakul’a teşekkür borçluyum.
Bu
bildiride, batı
uygarlığının ilk anıtsal yazın eseri İlyada (İ.Ö
750-700)’nın yaratıldığı kent
olan, İzmir’de1800’lü yıllardan bu yana
edebiyat hareketlerini, dergilerle eş zamanlı olarak değerlendireceğim Yayın hayatı sona eren ve
devam eden İzmirli
dergilerin genel bir değerlendirmesini yaptığımızda sorunlarının
Türk yazınında
bir çok derginin yaşadığı sorunlardan farklı olmadığını
görürüz. Aşağıda da
göreceğimiz gibi, pek çok İzmirli derginin yayın
hayatı uzun olmamıştır Yayın
hayatı en uzun olan dergi 1927’den 1950’ye değin
yirmi üç yıl aralıksız
yayımlanan Fikirler dergisidir. Dize
ve
İzmir İzmir dergileri de on yıllık yayın hayatını aşmıştır.
Bu
çalışmayı yaparken ayrımsadığım bir konuyu da paylaşmadan
edemeyeceğim. İzmirli dergilerin hemen hepsinin çıkış
serüveninde, derin
edebiyat sohbetlerine dayanan arkadaşlıklar vardır. Dergiler
bütün teknik
yetersizliklere, maddi olanaksızlıklara karşın çıkarılır,
dayanabildiği kadar
dayanır, özverili çalışmalar yapılır…
bir gün dergi kapanır, ama dostluklar
sürer… Geleceğe sesler bırakılmıştır
çoktan…
Nevruz: İzmir’in ilk dergisi sayılır. İstanbul’da basılıp
İzmir’de dağıtılır. I mart 1884’de
Bıçakçızade Hakkı Bey, Tevfik Nevzad Bey (2.
Abdülhamit karşıtıdır) ve Mehmet Halit Bey’den
oluşan yazı kuruluyla yayın
yaşamına atıldı. Derginin önsözünde, “İzmir’de
daha önce edebiyat ve fene
dair bir risale neşredilmediğinden” söz edilir.
O sıra İzmir’de yaşayan Halit Ziya Uşaklıgil, ilk kez
Nevruz’da görünmüştür. Kırk Yıl adlı anı kitabında
Nevruz’dan söz eder. Şükran Kurdakul da
Nevruz’un varlığını ‘ilk İzmir dergisi’
şeklinde olumlar. Servet-i Fünun
etkisinde olmasına karşın daha çok bilgi aktarımıyla
ilgilidir. Siyasetten
başka her konuda bilgi vermeyi amaçlayan Nevruz, ilk kez
İzmirli okura G.
Ohnet, A. De Musset ve V. Hugo gibi ünlü yazarları
tanıtmıştır.
Şule-i Edeb: 25 Ocak 1896’da on beşde bir yayımlanmaya başlanmıştır.
Sahibi ve sorumlusu Bıçakçızade Hakkı
Bey’dir. Servet-i Fünun
doğrultusundadır.Başlığında “Menâfi’i
mülk ve devlete hadim, on beş günde
bir neşr olunur” tümcesi
vardır.
İlk sayısı Aydın Vilayeti Matbaası’nda,
üçüncü sayısı Ahenk gazetesinin
basımevinde basılır. Bu dergi de ansiklopedik eğilimli olup,
her şeyden söz etmeye çalışmış,
özellikle Ahmet Mithat Efendi ile
Tokatizade Şekip’in yaşamları ve
düşüncelerini yaygınlaştırmaya gayret
etmiştir.
Gencine-i
Edeb: İlk sayısı 8 Kasım 1908
tarihlidir. Haftalık yayımlanır. Bu
dergi diğerlerinden farklı olarak bir okul dergisi kimliğini taşır.
Daha çok
ahlaksal boyutta bilgilerle birlikte bilimsel konularda yazılar,
çeviriler
barındırır. İçeriği
oldukça cılızdır.
Halka
Doğru: Sorumlu müdürü M.
Celâl’dir.
İzmir’de İttihat Ve Terakki Fırkası’nın
görüşünü temsil eden Halka Doğru
Cemiyeti’nce (Bu cemiyet, İzmir Valisi Rahmi Bey, Dr. Nazım
Bey ve Mahmut Celal
Bey, yani Celal Bayar’la
birlikte kurulmuştur) 1 Şubat 1919’dan itibaren on beş
günde bir İzmir’de
yayımlanmış, kısmen siyasal ilk
dergidir.
Valiliğin gözetiminde okul ve öğretmenler e bedava
dağıtılır. Yayım yaşamı
sekiz sayıyla son bulmuştur. Önceki dergilerin aksine Yeni
Edebiyat (Edebiyat-ı
Cedide) akımına bağlandığı görülür. İlgi
alanı öncekilerden daha yoğundur.
Gezi yazısından arkeolojiye
yenilikçi bir
tarafı vardır. Örneğin bir sayısında ‘Arkeoloji
Mütehassısı” lakabıyla Ahmet
Aziz Bey’in ‘Asar-ı Atika’ adlı yazısında eski eserler tanıtılırken,
başka bir sayıda Charles Macferleyn adlı
yabancı bir gezginin İzmir-Manisa gezisini konu alan yazısı A. Rıza Seyfi
Bey’in çevirisiyle yayımlanır.
Genelde ‘milli terbiye’ çevresinde
kaleme alınan yazılarda Ziya Gökalp’in
etkisi görülür. Halka
Doğru’da İsmail
Hakkı Baltacıoğlu, Kazım Nami Duru (M.E. Yurdakul etkisindedir), Ahmet
Rasim,
Ahmet Talat, Turgut Alp, Faruk Nafiz Çamlıbel,
Hüseyin Avni gibi isimlere
rastlayabiliriz. Bu arada Turgud Alp takma adıyla ekonomik konularda
yazılar
yazan Celal Bayar’ı atlamamak gerekir.
İzmir’de
yayımlandığı kimi kaynaklarca doğrulan Resimli
Yurt (9 Eylül 1924 – 10 Şubat 1925), Muktebes
(14
Ocak 1898 – 5 Ağustos 1898
), Ali Sacid
Bey’ce birkaç sayı
çıkarılan Terakki,
Müstecabizade İsmet’in
sahipliğini üstlendiği Hıyaban, Matbuatçı
Hamit Suphi’nin haftalık Musavver Emel ile Mehmet
Zeki’nin Ermeni Mahallesinde
bastırdığı Musavver Mahâsin , yine
Tokatizade Şekib’in
çıkardığı Zilâl ile Macit Bey’le
Baise Hanım’ın “ateşli
yazılarını” kapsayan Muallim adlı dergilerinin gerek
nüshaları ,gerekse yayın akışı ve akıbetleri
hakkında elimizde yeterli bilgi yoktur.
Fikirler: Çıkışı 1 Temmuz
1927’dir. On
beş günde bir çıkar. Onu doğrudan eğitbilim dergisi
olarak
adlandırabiliriz. İmtiyaz
sahibi:
Mehmet Mithat, Sorumlu müdür: Ahmet Hikmet,
Yazıişleri müdürü: Emin Aktuna,
Sahibi: Vedide Baha Pars’tır.Abece Devrimi’ne değin
ilk otuz sayısı Osmanlıca
basılan Fikirler dergisi, İzmir Halkevi’nin kurulmasıyla
birlikte kurumsal bir
dergi olarak Türkçeyle 1950 yılında
Halkevleri’nin kapatılmasına
değin varlığını düzenli
olarak sürdürmüş
İzmir’in en uzun ömürlü dergisi
olarak anılır. Adeta ulusçu
akımın etkisiyle Cumhuriyet’in eğitim ve öğretim
hamlesine
koşullanmıştır. İlk sayısından kimi başlıklar şöyledir.
“İzmir’de
Yeni Lisan (Ömer Seyfettin ile M.Esad
Çınar’ın yazıları)”,
İçtimaiyyat: Yeni Nesil İçin İstediklerimiz-
Fuad”,
“Terbiye ve Ruhiyat”, “Talim ve Terbiye
Bahisleri”
Fikirler
dergisi, Halkevleri’nin kuruluşundan sonra tutumunu iyice
değiştirmiş, daha çok
edebiyat ve dil incelemelerine ağırlık vermiştir. Dergi 334. sayısında
(Haziran
1947) kadro değişikliğine uğramış, bundan sonra aylık periyotta 36 sayı
yayımlanarak yayın yaşamına son vermiştir. Fikirler dergisinin genel
görünümü
hakkında Şükran Kurdakul şunları söyler:
“Yirmi
yıl süren ilk döneminde şiirlerin
öykülerin yanı sıra felsefe, dil, eğitbilim, tarih
konularında araştıma
yazıları, incelemeler yayımlandı. Mustafa Rahmi (Balaban), Asım İsmet
(Kültür),
Ziya Somar, Necmettin Halil (Onan), Vehbi Cem Aşkın, Behçet
Kemal (Çağlar),
Haşim Nezihi, Abdülkadir Karahan, Hikmet İlaydın, Orhan Rahmi
Gökçe, Hikmet
Dizdaroğlu, Garra Sarmat vb. Cumhuriyet dönemi
düşün ve sanat hareketlerinde
yeri olan kişiler sürekli yazarları arasında
göründüler. Fikirler, Temmuz
1947’den sonraki sayılarında yeni edebiyat akımına bağlı
sanatçılara geniş
ölçüde yer vererek 1947 – 1950
yıllarında ülke çapında aranan edebiyat
organlarından biri kimliğini kazandı. Dergiye bu kimliğini kazandıan
yazarlar,
şairler arasında Samim Kocagöz, Kemal Bilbaşar, İlhan İleri,
Besim Akımsar,
Hikmet İlaydın, İbrahim Zeki Burdurlu, Necati Cumalı, Attila İlhan,
Ceyhun Atuf
Kansu, Şükran Kurdakul, Mustafa Şerif Onaran, Berin taşan,
Fakir Baykurt, Orhan
Hançerlioğlu, Kemal Bekir, Edip Cansever, Ercüment
Uçarı adları
anılabilir.” (Şairler ve Yazarlar
Sözlüğü,
Şükran
Kurdakul, Cem Yayınevi, Dördüncü Basım, 1985)
Derginin
etkinliği konusunda
1949’lardan bir alıntıyla
sözümüzü noktalayabiliriz:
“İzmir’de
Halkevi tarafından yayınlanan
Fikirler dergsini gördükçe,
okudukça hayıflanıyorum, diğer halkevi dergilerini
düşünerek, neden onlar da bu, İzmir’deki
kardeşleri gibi mükemmel değil?” (Dergilerin
İçinden: Avni Dökmeci, Kaynak, Eylül-1949,
Sayı:21)
Aramak: (Nisan 1939 –
Eylül 1940)
16. sayı çıktı. Sahip ve sorumlu
müdürü:Cahit Tanyol, Neşriyat
Müdürü:Kemal
Bilbaşar. Aylık., İzmir. İlk sayıda yer alan şair ve yazarlar: Cahit
Tanyol,
İlhan İleri, Orhan Rahmi Gökçe, Kemal Bilbaşar (Kaza
yahut Çımacı
Hasan adlı ilk hikayesi), Nureddin Ardıç, Garra
Sarmat, Ferit Hilmi. (Kaynak:
Şairler ve Yazarlar
Sözlüğü – Şükran Kurdakul)
Kovan: 10 Ağustos 1943 ila 1 Ekim 1947 tarihleri arasında 36 sayı
yayımlanmıştır.
Sahibi Besim Akımsar, yayın sorumlusu ise Rıza Hiti’dir.
Dergi çok dar boyutlu
olmasına karşın, Ord. Prof. Vasfi Raşit Seviğ, Kemal Karadayı, Necdet
Öklem,
Nahit Ulvi Akgün, Ahmet Turgut (Etingü), Muin
Külay, Enver Naci Gökşen, Kemal
Sadık Göğçeli (Yaşar Kemal), İlhan İleri, Kemal
Bilbaşar, İbrahim Zeki
Burdurlu, Çetin Altan, Abdülkadir Karahan,
Behçet Necatigil, Necati Cumalı,
Orhan Arıburnu, Naim Tirali, Mehmet Kemal, Şükran Kurdakul,
Özdemir Asaf gibi
gelecekte Türk edebiyatının ünlüleri arasına
girebilecek isimleri bünyesinde
barındırdı. Kovan için İzmir’de yayımlanan etkili
ilk bağımsız sanat dergisi
diyebiliriz. Ayrıca Besim Akımsar
editörlüğünde oluşan ve Kovan
Kitabevi’nden yönetilen
Kovan
Yayınları’nın edebiyatımızda önemli bir yeri vardır.
Kervan: I952’lerde
Tarık Dursun K., Cengiz Tuncer ve Nedret Gürcan’ın
ortaklaşa kurdukları, daha
doğrusu Garip akımı doğrultusunda cılız ürünlerle edebiyat
gençliklerini denedikleri amatör bir dergidir. Bu yüzden toplam
8 sayı süren Kervan’ın
edebiyatımıza katkısından pek söz edilemez.
Evrim: Sahibi ve sorumlu
yönetmeni M. Gündüz Badak’tır.
Aralık-1962’den
Ekim-1964’e değin aylık
olarak 22. sayı
çıktı.
Evrim belki
ortak bir sanat politikası
oluşturamadı ama
Garip Şiiri ile
toplumcu-gerçekçi şiire yakın bir konumda
Özkan Mert, Berin Taşan, Fethi
Savaşçı, Refik Durbaş, Arif Karakoç, Cavit
Kürnek, Mehmet Kıyat, Günel
Altıntaş, Ruşen Hakkı gibi isimleri birbiriyle buluşturdu. Erken
ölümlü şair
Levent Atalay ise İkinci Yeni etkisinde şiirleriyle dikkati
çekti. Refik
Durbaşı’n anılarında yazı kurulunun zaman zaman İzmir Saat
Kulesi dibinde
toplandığından söz edilir.
Dönemeç: Mart-1976’da Ali Rıza
Ertan,
Hüseyin Yurttaş, Ahmet Günbaş ve M. Kadri
Sümer’in
öncülüğünde, yarım gazete
boyutunda üç yapraklık aylık edebiyat dergisi
olarak yayın yaşamına atıldı. İlk
sahip ve sorumlu yönetmeni Ahmet
Günbaş’tır. Dergi, Demokrat İzmir gazetesinin
‘Edebiyat ve Sanat’ sayfasındaki birikimin devamı
gibidir. İlk sayıda yer alan
“Bir Dönemece Gelmişken” başyazısında,
“Topluma
karşı sanat, sanata karşı toplum bağnazlığına
düşmeden, DÖNEMEÇ’te bir kuşağın
odaklaşmasıdır dileğimiz.” tümcesi
dikkatleri çekmektedir.
14. sayısından
itibaren yarım gazete boyutunu terk ederek dergi boyutuyla okurlara
sunulan ve
kısa zamanda Ege’nin gözbebeği halene gelen
Dönemeç hem parasal
koşullardan, hem dağıtım
engelinden iki kez
yayımına ara vermek
zorunda kaldı. Kurucularından A. Rıza Ertan’ı 12 Şubat
1979’da yitirdi.
Dönemeç’in özellikle
toplumcu-gerçekçilikte karar kılmasına karşın,
özellikle
kabatoplumcu yapılanmaya eleştirel bir bakış açısı getirdiği
söylenebilir. 92
sayı süren yayım yaşamı boyunca çıkardığı
özel sayılarla da ( 70’li Yıllar
Şiiri ve Ozanları, Şiirimizde Kurtuluş Savaşı, Şiirimizde Yergi,
Halikarnas
Balıkçısı, Suat Taşer, Hasan Hüseyin Korkmazgil
gibi) ilgi çekti.
Başta kurucu kadro olmak üzere Hidayet Karakuş,
Eftal Sevinçli, Demir Pekol, Maksut Doğan, Cavit Yaren,
Halil Şahan, Ahmet Zeki
Muslu, Özgür Coşkun, Asım Öztürk,
Osman Çalışkan, Ekrem Güneş, Hamdullah
Köseoğlu, Ekrem Güneş, Sabri Kuru, İ.Güven
Kaya, Kemal Sabit Bayıldıran, Mehmet
H. Doğan, M. Yaşar Bilen, İ.
Güven
Kaya, Bedri Karayağmurlar, Ahmet Özer, Ahmet Ada, Ahmet Telli,
Asım Bezirci,
Aziz Nesin, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Hasan İzzettin Dinamo,
Ahmet Uysal,
Bülent Güldal, Necati Yıldırım, Refik Aydın,
Gökhan Karaşahin, Şükran Farımaz,
İnci Aral, Buket Uzuner, Ahmet Mümtaz İdil, Aydın Yalkut,
Çınar Çığ, Metin
Pütmek, Şahin Çandır,
Hilmi Üstün,
Halim Yazıcı, Fergun Özelli, Yunus Koray, M. Mümtaz
Tuzcu, Alişan Özdemir,
Timuçin Özyürekli, Veysel Çolak
, Aydoğan Yavaşlı,
Kemal Bayrakçı, Altay Öktem ve Sedat Şanver gibi
isimler Dönemeç’te çeşitli
ürünleriyle göründüler.
Dönemeç’i,
genç bir kadronun kendini var etmeyi
amaçlayan polemikleri ve karşı duruşu ile edebiyatımızın
bir başına buyruk dergisi olarak değerlendirirsek
yanılmış sayılmayız. Ayrıca Dönemeç’te
kümelenen genç isimleri daha sonraki
dergilerde de görmek bizi şaşırtmayacaktır.
Küçücük: Sahibi A. Cumhur Yazıcı (Halim
Yazcı), Aylık sanat-kültür dergisi.
Eylül-1979’dan
itibaren on sayı sürdü.
Genç
yazar ve şairleri çevresinde topladı. Her
sayısında dünyaca ünlü bir sanat ustasını
tanıtmaya çalıştı. Örneğin İtalyan
sanat ve düşün adamı Antonio Gramsci,
Çekoslovak şair Vietzslav Nezval, Alman
müzik eleştirmeni Thedor W. Adorno, Fransız romancısı Andre
Malraux gibi...
Salih
Yurttaş, Asım Öztürk, Ahmet Güntan, Halim
Yazıcı, Levent Küey, M. Mümtaz Tuzcu, Fergun
Özelli başlıca yazar ve
şairleridir.
Kocatepe: Sahibi Necmettin Şit,
Yöneten
Yaşar Aksoy’dur. Mart-1980’de iki aylık dergi
olarak yayıma başladı. Kemalist
çizgide toplumcu düşün dergisi olarak
göze çarptı.
Üçüncü sayıdan sonra
çıkmadı.
Yaşar
Aksoy, Ahmet Günbaş, Nevzat Tezelli, Aydın
Hatipoğlu, Kemal Bayrakçı gibi isimler kadrosunda yer aldı.
Ortaklaşa: İzmir’de Sanat-Koop
bünyesinde
örgütlenen sanatçıların aylık yayın
organıdır. İlk sayısı Nisan –1982’de
yayımlandı. İlk sayılarda sahip ve ve sorumlu yazı işleri
müdürü M. Taner
Ünlü’yken, sonraki sayılarda Turan
Karakaş’ın ve Hakkı Gümüştaş’ın
adları geçer.
Ortaklaşa’da,
örgütlenme yelpazesine uygun olarak
sanatın her alanında ürünlerin yansıtılmaya
çabalandığı bir dergi olmuş,
üyeleri dışında kalan yazar ve şairlerin
ürünlerine de yer verilmiştir.
Derginin 2. sayısındaki ‘Amaç ve İşlev’
başlıklı yazıda; “Sanat-Koop’un,
kültür ve esanat çevresini bir araya
getirme; sanatı ve kültürü, gelişen ve
geliştiren anlamıyla ilerletme işlevi, Sanat-Koop Ortaklaşa
Kültür ve Sanat
dergisi ile daha güçlenmiş oluyor.” denmektedir.
Ortaklaşa’nın
önceki dergilerden farklı olarak
müzik, tiyatro, sinema yazılarıyla bol miktarda fotoğraf,
desen ve karikatüre
yer vermesi dikkat çekicidir. Ayrıca ilk kez bir derginin ,
“1984’d eEge’de
Sanat Ortamı” panoramasıyla yıllık değerlendirmede
bulunması ili çekicidir.
Ortaklaşa’nın
kültür havuzunu oluşturan isimler
şöyle sıralanabilir: Erdoğan Aytekin, Yaşar Aksoy, Şadan
Gökovalı, Yasemin
Yazıcı, Yalçın Ulukaya, Timuçin
Özyürekli, Fergun Özelli, Halim Yazıcı,
Osman
Çalışkan, Mustafa Taner, Asım Öztürk,
Gürhan Tümer, Turgay
Gönenç, Necati Yıldırım, Raşit
Öztürk, Hamdullah Köseoğlu,
Ekrem Güneş, Serdar Ongunlar, M. Mümtaz Tuzcu, Hamdi
Topçu, Ahmet Telli, Yılmaz
Odabaşı...
Dergi,
Aralık 1987’de yayımlanan 14. sayısıyla
ömrünü tamamladı.
Körfez: İki
yapraklık aylık şiir dergisi. İzmir’in ilk şiir dergisi
sayılabilir.
Şiir , şiir üzerine yazılar ve söyleşilerle dolu.
Sahibi: Aral Öztaşkent, sanat
yönetmeni: Fergun Özelli.
15
Mayıs 1983 tarihinden 15 Şubat 1984’e değin 8
sayı süren Körfez’in ilk sayısında Fergun
Özelli, “Sevmekten
Korkmayalım” adlı
yazısında şöyle bir tümce kullanmış:
“’Körfez’
çalışanlarının sevgiye bağlılığından,
dostluktan, dürüstlükten, yaşamı insanca,
özgürce, barış içinde yaşamak
istemekten öte bir bağımlığı yok hiçbir
şeye.”
Ahmet
İnam ise, aynı sayısının arka sayfasındaki
‘Şairleme” adlı yazısında. “Ey
insanoğlu, şairlere yer veriniz!” diye
yükseltmiş sesini.
Derginin
6. sayısı ilginç bir konuya, “Ödül
Almamış Şiirler Özel Sayısı” na ayrılmış.
8.
sayısıyla yayımına son veren Körfez’de; Fergun
Özelli, M. Mümtaz Tuzcu, Halim Yazıcı, ,
Hürol Taşdelen, Jale Özer, Tuğrul
Keskin, Aral Öztaşkent, Ahmet Günbaş,
Hüseyin Yurttaş, Nuran
Hariri, Nizamettin Uğur, Kaan
Özbayrak,Timuçin Özyürekli,
Yalçın Ulukaya, Veysel Çolak, Yusuf Alper, İlkiz
Kucur, Yaşar Aksoy İ. Mert Başat gibi
İzmirli isimlerin yanı sıra Metin Celal, Ahmet Telli, Özcan
Yalım, Can Yücel,
Gülten Akın, Şükrü Erbaş ve Muzaffer Kale
gibi isimler de yer aldılar.
Körfez,
8. sayısında yayımını sonlandırdı.
Dönem: Aylık dergi.
Eylül-1983’de
yayımlanır.”Yaşamı Savunan Dergi”
belgisiyle
çıkar. Sahip ve Sorumlusu : Nuray a. Hançer,
yayın
yönetmeni: Asım
Öztürk’tür.
Dönem,
sanatın her türe yer vermekle birlikte
düşünsel-toplumsal ağırlıklı bir çizgi
izler. 4. sayısında yer alan “Az
Okuyan Bir Toplum muyuz?” başlıklı soruşturması
oldukça ilginçtir.
Dönem’in
yazar ve şairleri arasında, Tanju
Cılızoğlu, Aytunç
Altundal,
Salih Bolat, Samim Kocagöz, Berin Taşan, Ümit Yaşar
Işıkhan, Ahmet Yeşil, Kemal
Bayrakçı, Yalçın Ulukaya, Yılmaz Odabaşı,
Güngör Gençay, Aral Öztaşkent
gibi
isimler sayılabilir.
Yamaç:
Haziran-1984’de Esma
Bilikvar tarafından 16 sayfalık bir ‘yazın
seçkisi’
olarak; 3. sayısından sonra ise 48 sayfalık bir
‘kültür seçkisi’
biçiminde ‘kitap’
adıyla yayımlandı. Niteliğindeki
gelişmeler sonrası giderek kültürel bir
açılım gösterdi. Özellikle 3. ve 4.
sayılarında değişik alanlarda çok yeni yazılar
(Örneğin 3. sayıda: Psikiyatri
ve Toplum-Ataman Tangör, Yeni Bir Çağın Meseleleri-
M. İsmet Tuncer, Çocukların
Evleri ve Uzay Merkezleri- Gürhan Tümer; 4. sayıda:
Şiir ve Karikatür- Veysel
Çolak, Apolitik İnsan- İ. Mert Başat vs) yer aldı.
4.
sayıdan sonra kapanan Yamaç’ın yazar ve şair
kadrosu arasında, İ. Mert Başat, Veysel Çolak, Fergun
Özelli, Ataman Tangör,
Gürhan Tümer, Yusuf Alper, Tuğrul Keskin, Ahmet
Günbaş, Hüseyin Yurttaş, M.
Mümtaz Tuzcu, Halim Yazıcı, A. Telli isimleri isimleri
sayılabilir.
Temmuz:
İmtiyaz sahibi: Roland Sireilles, Yazı İşleri
Müdürü: Caner Kulaksız, Yayın Darıışmanı:
Ümit Yaşar Işıkhan’dır. Ocak-Şubat
1986’da iki aylık düşün-sanat dergisi
olarak yayıma başladı. Okurlarına ilk kez
poster veren ve şairlerinden el yazılı şiirler yayımlayan ve yine
yazarlarından
abonelerine bedava
kitaplar ulaştıran
Temmuz, ortak söylemden çok, değişik...
- Ahmet Yıldız/ Edebiyat Yıllığı
2006-1/Kritik Kitaplar/ 1000 s.
- Altay Öktem, 101 Fanzin, İthaki
Yayınları, 2002, 143 s.
- Hacer Özmakas, Yavuz
Özmakas, İzmir’in İlkleri,
Tülov,
Kültür Dizisi-2
- Sancar Maruflu,
“Kemeraltı’nın Cazibesi”,
Yerel Gündem yazıları, 2006
- Siyahi, İki aylık
Kültür Dergisi
Sayı-5 (eylül-ekim 2005)/ / Yayın Hayaletleri: Fanzinler /
Eren Barış, Selda
Tuncer Fanzin
Üzerine Bir Workshop
Tadında/ Komşu
Yayınları
- Şiir
Defteri 2006,
Şeref Bilsel, Cenk Gündoğdu, Toroslu Kitaplığı/,
328 s
- Şükran
Kurdakul,
Şairler ve Yazarlar Sözlüğü, Cem Yayınevi, 4. basım,
1985
- Tuncer
Uçarol, Edebiyat ve Eleştiri Sayı:
67, Mayıs-Haziran
2003, “Türkiye’de Edebiyat Dergilerinin
Genel görünümü”
- Efdal Sevinçli, Dönemeç Dergisi eski sayılarındaki yazıları
* Bu bir konuşma metni; "İzmirli Dergiler" konusunda özet bir çalışmadır.
|