Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Sınırları Aştı

Avrasya Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen `Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi`, 9 ülkenin edebiyat dergicilerini buluşturdu. Toplantıda, `Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi Daimi Konseyi` oluşturulmasına ve işbirliğine gidilmesine karar verildi.

Azerbaycan`dan Makedonya`ya, Kazakistan`dan İran`a Türk dünyasında yayınlanan on altı edebiyat dergisinin yayın yönetmenleri ile bilim adamları, iki gün boyunca edebiyat dergiciliğini konuştu. 15-16 Aralık günlerinde İstanbul Kozyatağı`ndaki BY Otel`de gerçekleşen `Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi`nde bölgede barış ve kardeşliğin tesis edilebilmesi için edebiyatçılara büyük görev düştüğü dile getirildi. Toplantıda, Türkiye`den Ali Akbaş ile Azerbaycan`dan İntikam Kasımzade`nin genel sekreterliğinde `Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi Daimi Konseyi` oluşturulmasına, edebiyat dergileri arasında işbirliğine gidilmesine, bir internet portalı kurulmasına ve ortak yarışmalar düzenlenmesine karar verildi. Kardeş Kalemler Dergisi ise Türk dünyasının ortak edebiyat dergisi ilan edildi.

`Diplomasi dili, halkları uzaklaştırıyor`

Başkanlığını Yakup Deliömeroğlu`nun (sağda) yaptığı *Avrasya Yazarlar Birliği tarafından düzenlenen kongreye halkların sorunları damgasını vurdu. 9 ülkeden dergi temsilcilerinin bir araya geldiği toplantıda oturum başkanlığını Beşir Ayvazoğlu yaptı. Toplantıyı düzenlerken "Küreselleşme karşısında kardeşliğimizi nasıl koruruz?" sorusuna cevap aradıklarını belirten Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Hüseyin Özbay, halklar arasındaki birlikteliğin dil yerine `kavram kardeşliği` ile sağlanacağını savundu. Özbay, "Bir Kazak kardeşim benim Çanakkale savaşımı anlamıyor. Ben de onun erkeklik bayramını. Önce kavramlarımızı anlatmalıyız." dedi. Diplomasi dilinin Türk dünyası halklarını birbirinden uzaklaştırdığını belirten Azerbaycan Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı Bakşeyiş Asgarov ise Türk dünyasında kurulacak ortak dilin hukuk ve diplomasiden arınması gerektiğini söyledi.

Kongrede Türk dünyası dergilerinin teknoloji ve küreselleşme karşısında yaşadığı sorunlara da çareler arandı. Dergicilerin sürekli teknolojiden şikâyet ettiğini belirten İran Varlık Dergisi Temsilcisi Rıza Heyet, "İnternetin okuyucularımızı elimizden aldığını söylüyoruz. Ancak internet üzerinden dergi yayıncılığı ve aboneliğini düşünmüyoruz." şeklinde konuştu. Türk Edebiyatı Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Beşir Ayvazoğlu ise edebiyat dergileri için görsellik ve üslubun bu yüzyılda daha ön plana çıktığını söyledi. "Yüksek kültüre dünya genelinde ilgisizlik var." diyen Ayvazoğlu, durumu `küreselleşen hayatın getirdiği bir ilgisizlik` olarak niteledi. Teknoloji çağının edebiyat dergiciliği için zor şartlar ortaya koyduğunu vurgulayan Bakşeyiş Asgarov da, "Ben edebiyat dergilerini çıkaran adamları birer kahraman olarak görüyorum." dedi. Kongre, Avrasya Yazarlar Birliği`nin belirleyeceği bir tarihte yeniden yapılacak.

Rıza Heyet (İran Varlık Dergisi)

İran`da 35 milyon Türk var. Türkçe konuşuyorlar; ancak yazacak kadar bilgileri yok. Çünkü zihin Farsça çalışıyor.

Hüseyin Özbay (Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı)

İletişim sıkıntımız kavram sorunumuzdan ileri geliyor. `Birbirimizi anlamıyoruz` diye şikâyet edeceğimize kavramlarımızı aktaralım.

Enver Ercan (Varlık Dergisi)

Türk dilinin bütün Türk dünyasında konuşulduğu bilinir; ancak bu toplumları kaynaştırdığını söyleyemeyiz. Yasak Meyve dergisinin yanında ekler veriyoruz. Bu eklerde başka toplumlara ait eserler bulunuyor. Bunun için duyuru yaptığımızda Batı ülkeleri cevap veriyor, bizim insanımızdan ses çıkmıyor.

Bakşeyiş Asgarov (Azerbaycan Bilimler Akademisi Başkan Yardımcısı)

Halklar arasındaki ilişki, hukuk ya da diplomasi değil, edebiyat diliyle kurulacaktır. Farklı ülkelerin dergileri başka ülkelerde de yayınlanmalı.

İntikam Kasımov (Azerbaycan Edebiyat Dergisi)

Bu devirde insanlar yiyeceklerini kazanmak için mücadele ediyor. Dolayısıyla dergiye para bulamıyorlar. Halklarımızın birleşmesini istiyorsak karşılıklı yayın yapmalıyız.

Beyit Koşibayev (Kazakistan Julduz Dergisi)

Bir zamanlar Kazakistan`da edebiyat dergileri 200 bin civarında satıyordu. Çünkü o zamanlar Kazaklar tarihe açtı. Ne zaman ki bağımsızlık kazanıldı, dergiler okunmadı.

Mehmet Ali Eşmeli (Yüz Akı Dergisi)

Güzel eser ortaya konulabilir; ancak bunu okura ulaştırmak gerek. Halk günleri, şenlik, festival ve diğer etkinlikler dergi tanıtımı açısından güzel fırsatlar.

Doç. Dr. Abdulvahap Kara (Mimar Sinan Üniversitesi)

Dergilerimiz tiraj sorununu üniversitelerle birleşerek çözebilir. Birlikte yapılan etkinlikler iki tarafın da gelişimi açısından çok önemli.

Mehmet Ömer Kazancı (Kerkük Kardaşlık Dergisi)

Dergimizi Irak`ta bedava dağıtıyoruz. Edebiyat, halka dilini ve tarihini öğreten bir araçtır. Onu okuyana üste para vermek gerek.

 

---

*Avrasya, Avrupa kıtası ile Asya kıtasını kapsayan coğrafi bölgeye verilen isim. Bazı araştırmacı ve akademisyenler Kuzey Afrika'yı da Avrasya terimine dahil ederler.

Avrasya kelimesi, Avrupa ile Asya kelimelerinin birleşmesinden, yani avr ile asya sözcüklerinin birleşmesinden oluşur.

Avrasya kıtası ikiye ayrılır. Bunlar Asya ve Avrupa kıtalarıdır. Ülkemiz bu iki kıta arasında köprü konumunda yer alan bir yarımadadır. Bu nedenle simgesel olarak da Avrasya terimi ülkemiz için ayrı bir anlam ifade etmektedir.